خرمای ارگانیک، تقاضای جهانی

مشاهده میشود کشاورزان برای تولید حداکثر به همه ابزارها متوسل میشوند یعنی در محصولاتی که ارزش اقتصادی بالایی دارند توجهی به نیاز واقعی گیاه و یا توصیه ها نکرده و به صورت بی رویه از کودها بهره میبرند در بعضی موارد برای کاهش خسارت آفات و بیماریها به دفعات سمپاشی میکنند در صورتی که اگر اینکار در زمان یا مکان مناسب انجام گیرد ضمن کاهش هزینه ها از کاربرد بی رویه سموم نیز جلوگیری خواهد شد.

البته باید در نظر داشت که برداشت میوه یا محصول سالم منافاتی با مبارزه با آفات و بیمارهای گیاهی و حتی کاربرد سموم آفتکش ندارد، امروز وجود عوامل کنترل بیولوژیک و آفتکشهای بیولوژیک این امکان را فراهم میکند تا بدون هیچ گونه اثر سوء بر روی محصول، عوامل خسارت زا را نیز از بین برد. محصول سالم در آیین نامه اجرایی بند “ب” ماده (۶۱) قانون برنامه چهارم توسعه، به محصولی تعریف گفته میشود که عاری از عناصر و ترکیبات سمی و آلاینده بوده و یا با رعایت حداکثر باقیمانده مجاز (MRLS) تولید شده باشد با استناد به این تعریف میتوان گفت محصول سالم یا میتواند ماحصل اعمال دستورالعملها و روشهای تولید ارگانیک کشاورزی (زیستی باشد که در این حالت عاری از عناصر و ترکیبات سمی و آلاینده است و به آن محصول ارگانیک اطلاق میشود یا محصول به دنبال اعمال سایر دستورالعملها و روشهای تولیدی به دست آورده باشد و عناصر و ترکیبات سمی و آلاینده در محصول کمتر از حداکثر باقیمانده مجاز (MRLS) باشد که یکی از این دستورالعمل ها، (GOOD AGRICULTURALPRACTICES) یا عملیات خوب کشاورزی حداکثر باقیمانده مجاز (MRLS) است که به تولید محصول GAP  منتهی میشود.

یکی از مهمترین نکات سازمان بهداشت ،جهانی مسئله آفت کشها است افزایش آگاهی متخصصین و به طور کلی عمومی مردم از خطرات ناشی از تماس کوتاه مدت و بلند مدت شامل سرطانزایی بیماریهای سیستم عصبی تنفسی و زاداوری ایجاد ناهنجاری های ژنتیکی و توجه دولتمردان را به خود جلب کرده است.

پس کاملا مشخص است که عدم استفاده بی رویه و هم چنین استفاده از نهادههای کشاورزی در حد نیاز محصول، بایستی ترویج و توسعه یابد که به دنبال آن تولید محصول سالم صورت می پذیرد و برآیند کلی آن سلامت بیشتر جامعه و عدم بروز بسیاری از مشکلات و بیماریهای خاص و تحمیل هزینه های ناشی از درمان آن به دولت میشود و علاوه بر سلامت جسمانی، سلامت روانی جامعه را هم در پی خواهد داشت به امید آنکه با عزم ملی و توجه همگانی به موضوع تولید محصول ،سالم گامهای بلندی به سوی سلامت برداریم.

محصول GAP و محصول ارگانیک هر دو بر اساس اعمال استانداردهای خاص برای رسیدن به محصول سالم تولید می شوند. لیکن از نظر شیوه و روش فرق عمده ای در اجرا دارند محصول GAP محصولی است که میتوان آن را در هر مزرعه ای تولید نموده و ضرورت و الزام تولید آن کنترل و بازرسی فرآیند تولید تا عرضه بر اساس استانداردهای عملیات خوب کشاورزی است. این محصول که توسط یک نهاد بازرسی یا گواهی کننده تأیید و گواهی می شود دارای حد مجاز آلاینده ها و باقیمانده سموم و فلزات سنگین و ... بوده و سالم است اما محصول ارگانیک، نتیجه نهایی کشاورزی زیستی (ارگانیک میباشد که میتوان در مزارع و باغ هایی با استقرار شرایط ویژه و اعمال مدیریت خاص و پس از طی یک فرآیند گذار به مرحله تولید به آن دست یافت.

از اصول مهم کشاورزی زیستی ارگانیک منع کاربرد نهاده های شیمیایی مصنوعی مانند آفت کشها کودهای شیمیایی و افزودنیهای شیمیایی در تولید محصول، است به طوری که همه مراحل تولید شامل تقویت، زمین کاشت و برداشت با استفاده از نهاده های ارگانیک نظیر بذور و نهال ارگانیک کودهای زیستی کمپوست ها حشرات سودمند و میکروارگانیسمهای مفید صورت می گیرد. کشاورزی ارگانیک در واقع یک نظام مدیریت جامع نگر است که موجب افزایش سلامت کشت بوم از نظر تنوع زیستی، چرخه طبیعی عناصر غذایی و فعالیت میکروبی و زیستی خاک میشود و سلامت، خاک اکوسیستم و انسان را توأم با هم تضمین میکند محصول ارگانیکی که توسط یک نهاد بازرسی یا گواهی کننده تأیید و گواهی گردیده است محصولی عاری از عناصر و ترکیبات سمی و آلاینده است و سالم میباشد.

در شرایط پیشرفته جهانی، امروز که مصرف کنندگان بیش از گذشته به سلامت خود و کیفیت محصولی که میخرند و مصرف می کنند اهمیت میدهند و تمایل دارند از صحت سلامت محصول اطمینان حاصل،کنند داشتن گواهی ضمن تسهیل دسترسی و ورود به بازارهای عرضه محصول کمک میکند که یک محصول از محصولات دیگر متمایز باشد و فرصت و اعتبار خوبی را برای تبلیغ محصول در بازار ایجاد مینماید و منجر به افزایش قیمت نسبت به محصولات مشابه عادی می.گردد هم چنین با همکاری مشترک بخش خصوصی تولید کنندگان با متخصصین در سطح کوچک جهت محصول سالم و با کیفیت بر اساس شاخص های GAP اقدام گردد زیرا تولید کنندگان محصولات کشاورزی که از طریق بازرسی فنی تولید تا عرضه موفق به اخذ گواهینامه بازرسی فرآیند براساس استانداردهای GLOBAL GA.P شده اند، می توانند از علامت تجاری GLOBAL G.A.P در ارتباطات تجاری تجاری و یا به منظور ،ردیابی یا شناسایی و امکان تفکیک از سایر تولیدات مشابه در محل تولید استفاده نمایند اما این علامت هرگز نباید بر روی ،محصول بسته بندی مصرف کننده محصول و یا نقاط عرضه که در ارتباط مستقیم با محصولات است، استفاده گردد فقط از یک کد ردیابی که به استناد گواهینامه بازرسی شرکتهای ذی صلاح مشخصات کارگزار و نام تولیدکننده و محل تولید و نوع محصول بر روی برچسب قید میگردد و برای هر تولید کننده منحصر به فرد است و علامت تجاری GLOBAL G.A.P را در برندارد بر روی محصولات یا بسته بندی نهایی در نقاط فروش میتوان استفاده کرد کشاورزی ارگانیک -Organ io agriculture یکی از شاخههای اصلی کشاورزی پایدار است که طی سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از مردم در نقاط مختلف جهان قرار گرفته است و علت اصلی آن افزایش حساسیت عمومی نسبت به سلامت و ایمنی مواد غذایی و سلامت زیست محیطی می باشد محصولات ارگانیک در گروه سالمترین و مغذی ترین محصولات غذایی قرار می گیرند که می توانند تاثیر زیادی در بهبود کیفیت زندگی مردم داشته باشند و به همین دلیل است که تولید محصولات ارگانیک این روزها به عنوان محصولات روزانه و پر مخاطب در کشورهای بزرگ و پیشرفته اروپایی و برخی از کشورهای آسیایی مانند ژاپن در تمامی فروشگاه ها و مغازه های محصولات غذایی در دسترس عموم مردم قرار دارد.

محصولاتی که می توانند تاثیر زیادی در حفظ سلامت و تندرستی تک تک افراد جامعه داشته باشند در میان محصولات کشاورزی فرآورده های باغی به دلیل نقش مهمی که در تامین نیاز غذایی و سلامت انسان بازی میکنند از اهمیت بسزایی برخوردار هستند. در این میان میوه خرما به دلیل ارزش غذایی بالا در تامین امنیت غذایی به ویژه در مناطق محروم و کشورهای جهان سوم که از مشکلات سو تغذیه رنج میبرند نقش مهمی را ایفا می.کند خرما به دلیل ویژگی های منحصر بفرد نظیر مقاومت به خشکی و کم آبی و تحمل شرایط نامساعد آب و خاک در زمره معدود گونههای گیاهی است که توانسته گسترش و اسکان انسان در سرزمینهای گرم و غیر حاصلخیز دنیای قدیم را امکان پذیر سازد. از نظر تنوع رقم ایران با دارا بودن ۴۰۰ رقم (برخی منابع ۶۰۰ رقم را هم گزارش کرده اند از مجموع بیش از ۳۰۰۰ رقم مختلف موجود در جهان غنی ترین منبع ژرم پلاسم خرما را داراست ارقام خرما از لحاظ درصد رطوبت و بافت میوه در سه گروه ،نرم نیمه خشک و خشک دسته بندی می.شوند در میان ارقام موجود در کشور استعمران ،پیارم برحی ،مضافتی ،زاهدی ،کبکاب ،ربی ،دیری شاهانی و گنطار به دلیل کیفیت ،میوه سازگاری و ارزش صادراتی از اهمیت خاصی برخوردار هستند.

خرما به دلیل ارزش غذایی بالا در تأمین امنیت غذایی نقش مهمی را ایفا می.کند این میوه به دلیل داشتن مقاومت به خشکی و کم آبی و تحمل شرایط نامساعد خاک ، جز گیاهانی است که توانسته گسترش و اسکان انسان در سرزمینهای گرم و غیر حاصلخیز را امکان پذیر کند. خرما از نظر درصد رطوبت و بافت آن به ۳ گروه نرم نیمه خشک و خشک دسته بندی می.شود. خوب است بدانید ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان خرما در جهان محسوب می شود.

هدف از تولید خرمای ارگانیک:

• مدیریت نخلستان سازگار با محیط زیست
•  بهبود سطح سلامت مردم متناسب با چرخه های زیست محیطی  
• افزایش سودآوری و ماندگاری زیست بوم محصول خرما
• حفظ تنوع ژنتیکی در سامانه تولید و پیرامون آن
• مراقبت شایسته از تمام موجودات زنده درون
• تولید فرآوردههای ارگانیک زوال پذیر زیستی
• کاربرد هرچه بیشتر منابع تجدید شونده در تولید خرما
• کمک به برقراری امنیت غذایی متناسب با رشد جمعیت
• ایجاد و افزایش درآمد و اشتغال در مناطق خرماخیز
• حفاظت و حمایت از منابع طبیعی و محیط زیست نخلستانها

روند توسعه سطح زیر کشت محصولات ارگانیک در جهان رو به افزایش است با این وجود چالشهای زیادی در این خصوص وجود دارد از جمله افزایش تقاضای جهانی برای مصرف محصولات ارگانیک (حدود ۹۰ درصد از فروش در شمال آمریکا و غرب اروپا) گسترش استانداردها و این واقعیت که اراضی مناسب کشاورزی در جهان در حال کاهش می باشد. این بدان معنی است که نگرانیهایی در زمینه کمبود عرضه این محصولات وجود دارد و در آینده تقاضا بر عرضه پیشی خواهد مسأله گرفت همین مؤید اهمیت حرکت به سمت افزایش بهره وری و تولید خرمای ارگانیک و دستیابی به بازارهای جهانی این محصول می باشد.

نتایج مطالعات حوزه صادرات بیانگر این است که سلیقه بازارهای هدف صادرات به خرمای ارگانیک متمایل است و این امر ضرورت حرکت به سمت تولید خرمای ارگانیک جهت تصاحب بازارهای بین المللی را نشان می دهد.