سوختگی دیرهنگام آلترناریایی این بیماری به نام لکه برگی آلترناریایی نیز شناخته شده و در مناطق با آب وهوای مرطوب بارندگی زیاد، باغهای با درختان متراکم آبیاری غرقابی و سنگین و یا دارای علفهای هرز فراوان مشاهده میشود. آلودگی شدید در باغهای پسته موجب کاهش کمیت و کیفیت میوه پسته میشود.
نشانه های بیماری
معمولاً آلودگی برگها در بهار رخ داده و پیشرفت بیماری در تابستان متوقف می شود؛ مگر در مناطق با بارندگیهای تابستانه لکه های روی برگها گرد تا نامنظم بوده که با پیشرفت بیماری به هم پیوسته و ممکن است کل پهنک برگ را نیز دربرگرفته که در این صورت موجب کاهش فتوسنتز درختان پسته میشوند تیره شدن قسمت مرکزی لکه ها در آب و هوای مرطوب به دلیل تولید کنیدیومهای تیره رنگ عامل بیماری میباشد. ریزش شدید و زودهنگام برگها با گسترش آلودگی در پهنک برگ، تشکیل لکه های تیره رنگ کوچک با قطر حدود یک میلیمتر روی میوه های نارس بزرگتر شدن لکه ها در میوههای بالغ و احاطه شدن آنها با هاله ای به رنگ ارغوانی مایل به قرمز و گسترش لکه ها در بافت داخلی پوست سبز و لکه دار شدن پوست چوبی میوه پسته از دیگر نشانه های آلودگی به لکه برگی آلترناریایی میباشد. در برخی از مناطق کپک زدگی مغز میوه نیز گزارش شده است. این بیماری در سالهای پرمحصول نسبت به سالهای کم محصول شدیدتر است؛ بنابراین برگهای نزدیک به خوشه ها و یا برگهای قدیمی، حساسیت بیشتری دارند. گونه های آلترناریا میتوانند باعث آلودگی ،جوانهها بدون هیچگونه نشانه ای شوند.
کنترل بیماری
کنترل لکه برگی آلترناریایی مستلزم استفاده توام از عملیات زراعی (مدیریت آبیاری انجام هرس به منظور افزایش جریان هوا و کاهش رطوبت در باغ و کنترل علفهای هرز در باغ و چندین نوبت کاربرد قارچکشها میباشد. علیرغم اینکه در سایر کشورها برای کنترل لکه برگی ،آلترناریایی طیف وسیعی از قارچکشها استفاده میشود اما در ایران تاکنون قارچ کشی برای کنترل این بیماری ثبت نشده است؛ هرچند که مطالعات مقدماتی برای ارزیابی تأثیر و معرفی یک قارچ کش در حال انجام می باشد.
گرچه استفاده چندین نوبته از قارچکشها یکی از راهکارهای اصلی در کاهش خسارت بیماری لکه برگی آلترناریایی میباشد؛ اما واکنش متفاوت گونههای مختلف آلترناریا، مقاوم شدن سریع آنها و باقیمانده قارچ کش ها در ،پسته از جمله موارد مهمی هستند که در هنگام توصیه قارچ کش برای کنترل شیمیایی این بیماری باید به آن توجه نمود. در حال حاضر به شرط تشخیص صحیح بیماری در مناطق با شدت بالای آلودگی برگ و میوه میتوان با استفاده از ترکیبات گوگردی و یا مسی گسترش نشانه های بیماری و خسارت آن را کاهش داد؛البته بایستی شرایط آب و هوایی مرحله رشدی و حساسیت درختان پسته مدنظر قرار گیرد در صورت نیاز به کنترل شیمیایی بیماری ، بایستی قارچکشهایی مورد استفاده قرار گیرند که هم پتانسیل ایجاد مقاومت کمتری در میان گونه های آلترناریا را داشته باشند و هم از نظر باقیمانده در محصول پسته تولید شده محدودیتی نداشته باشند.
از جمله راهکارهایی که در کاهش خسارت لکه برگی آلترناریایی مؤثر است میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- کوتاه کردن زمان آبیاری در اواخر بهار و اوایل تابستان؛
- انجام آبیاری باغ ها به نحوی که در آن سطح زمین سریعاً خشک گردد؛
- هرس مناسب درختان؛
- کنترل علفهای هرز که میتواند منجر به افزایش جریان هوا و کاهش رطوبت در باغهای پسته شود؛
- برداشت به موقع پسته برای به حداقل رساندن آلودگی میوهها و لکه دار شدن پوست چوبی
لکه برگی سپتوریایی
ظهور و شدت این بیماری در باغهای پسته مناطق مرطوب زیاد میباشد. در اپیدمیهای شدید آلودگی درختان به این بیماری میتواند باعث ریزش برگها و ضعف درختان گردد.
نشانه های بیماری
در ابتدای فصل و به خصوص پس از بارندگی های بهاره، لکه های سبز متمایل به زرد در هر دو سطح برگ تشکیل شده که با پیشرفت بیماری به هم پیوسته و بـه رنــگ قهوه ای در میآیند همزمان با گسترش لکه ها، پیکنیدیومها اندام باردهی عوامل بیماری در متن لکه ها به صورت نقاط سیاه رنگ تشکیل میگردند. لکه های همراه با پیکنیدیومهای عامل بیماری روی رگبرگ اصلی دمبرگها و دم میوه نیز مشاهده میشود در باغهای پسته کالیفرنیا با فعالیت بیمارگر روی ،میوهها لکه های خاکستری تا قهوهای روشنی تشکیل میشود که توسط یک هاله قرمز روشن احاطه میشود؛ اما در ایران نشانههای بیماری روی میوه ها به صورت نقاط قهوه ای کوچکی بوده که در شرایط مرطوب گسترش می یابند. وجود بارندگی یا رطوبت ناشی از آبیاری بارانی باعث انتشار کنیدیومهای قارچ و آلودگیهای ثانویه میشود که ممکن است تا اواسط پاییز ظهور آلودگی های جدید ادامه یابد.
کنترل بیماری
در مناطقی که آلودگی شدید میباشد استفاده از قارچ کشهای مناسب به محض ظهور اولین نشانههای بیماری روی برگها توصیه میشود که در موارد ضروری باید سم پاشی ها به صورت ماهیانه نیز ادامه یابد هرچند برای کنترل لکه برگی سپتوریایی گندم، قارچکشهایی به ثبت رسیده اما تاکنون قارچ کشی برای کنترل این بیماری روی درختان پسته معرفی نشده است. در باغهای با آلودگی بالا پس از مشورت با کارشناسان خبره و اطمینان از عدم وجود باقیمانده قارچکش و در شرایط کنترل شده، میتوان از برخی قارچ کش های مجاز برای کنترل لکه برگی سپتوریایی گندم نیز استفاده نمود. در صورت نیاز، تنها در صورتی میتوان از قارچ کش های حفاظتی مانند دی تیوکارباماتها و سموم مسی استفاده نمود که اندازه میوهها به یک سانتیمتر یا بیشتر رسیده باشد تا بدین ترتیب بتوان از گیاه سوزی آنها جلوگیری .نمود خودداری از انجام آبیاری های با دور کم و سنگین در طول فصل رشد نیز میتواند در کاهش میزان خسارت بیماری در باغهای پسته مؤثر .باشد هرس درختان و رعایت فاصله کاشت به منظور تهویه بهتر و کنترل علفهای هرز نیز در کاهش میزان رطوبت باغ و خسارت بیماری مؤثر است.